Thỏa thuận quyền nuôi con giữa cha mẹ ly thân hoặc ly hôn

Ở Pháp, theo luật, quyền của cha mẹ tự động được chia sẻ giữa cha và mẹ và được gọi là “autorité parentale conjointe”.

Điều này có nghĩa là:

• cả cha và mẹ đều có quyền và trách nhiệm như nhau đối với con cái
• các quyết định quan trọng liên quan đến con cái phải được đưa ra theo thỏa thuận chung của cả hai người.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, thẩm phán có thể quyết định tước quyền của cha mẹ đối với cha hoặc mẹ. Sau đó, chỉ người còn lại mới có quyền của cha mẹ hoặc “autorité parentale exclusive”.

Điều này có thể xảy ra trong những trường hợp bạo lực gia đình nghiêm trọng nhất hoặc nếu cha mẹ hoàn toàn không quan tâm đến con cái.

Trong trường hợp “résidence alternée”, con cái sống ở nhà của cha và mẹ trong khoảng thời gian như nhau.

Thỏa thuận về “résidence alternée” có thể khác nhau giữa các gia đình. Ví dụ: con cái ở nhà của người này một tuần và người kia một tuần. Hình thức sắp xếp này thường được ưa chuộng ở Pháp.

Trong trường hợp “résidence habituelle”, con cái chỉ sống trong nhà của cha hoặc mẹ.

Người còn lại vẫn có thể tiếp tục gặp con và đón con về nhà của mình thường xuyên hoặc đột xuất. Họ có quyền đến thăm và ở lại qua đêm hoặc “droit de visite et d’hébergement”.

Thỏa thuận phổ biến nhất thường là hai tuần một lần vào dịp cuối tuần và một nửa kỳ nghỉ của trường.

Thời gian dành cho cha hoặc mẹ còn lại có thể bị giới hạn hoặc kéo dài tùy theo thỏa thuận. Ví dụ:

• có thể kéo dài đến thứ Tư và các ngày cuối tuần khác
• có thể giới hạn trong các ngày lễ nếu người còn lại sống ở xa
• có thể giới hạn thành chỉ được đến thăm và không được ở lại qua đêm.

Nếu cha hoặc mẹ bị hệ thống tư pháp coi là có hành vi lạm dụng, thẩm phán có thể quyết định:

• đình chỉ quyền đến thăm và ở lại qua đêm của họ hoặc “droit de visite et d’hébergement”
• sắp xếp các chuyến thăm của họ tại một địa điểm gặp gỡ mà có sự tham gia của các chuyên gia như nhân viên xã hội và nhà tâm lý học, được gọi là thăm có hòa giải hoặc “visites médiatisées”
• sắp xếp các chuyến thăm với sự có mặt của một người khác được gọi là bên thứ ba hoặc “tiers”.

Nếu bạn ly thân hoặc ly hôn một cách thân thiện, bạn và vợ/chồng của bạn có thể cùng nhau quyết định về thỏa thuận quyền nuôi con. Điều này được gọi là “modalités d’exercice de l’autorité parentale”. Thỏa thuận này bao gồm:

• con cái sẽ sống ở đâu
• quyền thăm con và ở lại qua đêm hoặc “droit de visite et d’hébergement” của một phụ huynh khi con cái có nơi ở thường trú hoặc “résidence habituelle” với người còn lại
• thanh toán các khoản đóng góp tài chính cho các chi phí liên quan đến con cái, được gọi là “contribution à l’entretien et l’éducation des enfants”, hoặc "pension alimentaire" (trợ cấp nuôi con).

Sau đó, nên gửi một yêu cầu chung hoặc “requête conjointe” cho thẩm phán tòa án gia đình hoặc “Juge aux affaires familiales (JAF)” để xác nhận thỏa thuận. Thủ tục nói chung là khá nhanh chóng vì không liên quan đến thủ tục tòa án.

Bạn có thể tự viết đơn hoặc nhờ luật sư giúp đỡ.

• “requête conjointe” ở dạng một bức thư đơn giản phải có chữ ký của bạn và vợ/chồng của bạn. Bạn có thể soạn theo biểu mẫu này.
• Nên nêu rõ:
  • họ, tên, nghề nghiệp, nơi cư trú, quốc tịch, ngày và nơi sinh của cha mẹ
  • tòa án mà bạn nộp đơn
  • chi tiết về “modalités d’exercice de l’autorité parentale” do hai bên thỏa thuận.
• Đơn phải được nộp trực tiếp tại văn phòng hành chính, được gọi là “greffe” (thư ký) của “Juge aux affaires familiales” cho nơi ở của trẻ em. Để tìm thông tin liên hệ của họ, bạn có thể sử dụng danh mục này bằng cách nhập mã bưu điện của bạn và chọn “tribunal judiciaire”.

Nếu không có sự đồng ý của cả cha và mẹ về thỏa thuận quyền nuôi con hoặc “modalités d’exercice de l’autorité parentale”, thỏa thuận quyền nuôi con sẽ được quyết định bởi một thẩm phán.

• Nếu bạn đang có thủ tục ly hôn có liên quan đến thủ tục tòa án, các thỏa thuận về quyền nuôi con sẽ do thẩm phán quyết định trong khuôn khổ thủ tục tố tụng này.
• Nếu bạn đang ly thân và chưa kết hôn, hoặc chưa sẵn sàng để bắt đầu thủ tục ly hôn, bạn cần thuê một luật sư và gửi đơn đến thẩm phán gia đình “Juge aux affaires familiales” thông qua luật sư của bạn để xác định các thỏa thuận về quyền nuôi con.
• Nếu bạn đã ly hôn và muốn thay đổi các thỏa thuận về quyền nuôi con, bạn phải gửi đơn đến “Juge aux affaires familiales” qua luật sư của bạn.

Thẩm phán sẽ xem xét một số tiêu chí khi quyết định đưa ra các thỏa thuận về quyền nuôi con.

• Cha mẹ cũng có thể thỏa thuận trước khi có phán quyết. Ví dụ, nếu cha mẹ chọn phương án mỗi tuần con sẽ sống cùng một người trước khi có phán quyết, thì khả năng cao là thẩm phán sẽ giữ nguyên phương án này. Do đó, bạn nên chú ý đến các thỏa thuận mà bạn đã đồng ý trong khi chờ đợi phán quyết của thẩm phán và tìm kiếm lời khuyên từ luật sư của bạn.
• Cũng như quan tâm đến việc con bạn cảm thấy như thế nào về tình huống và mong muốn của trẻ.
• Khoảng cách giữa nhà của hai cha mẹ và trường học.
• Khả năng của cha và mẹ trong việc đáp ứng nghĩa vụ của họ và tôn trọng các quyền của người còn lại.
• Kết quả đánh giá về hoàn cảnh xã hội và gia đình của con cái, nếu một chuyên gia đã thực hiện những đánh giá này.
• Thông tin đã được thu thập trong bất kỳ cuộc điều tra xã hội nào.
• Áp lực hoặc hành vi lạm dụng về thể chất hoặc tâm lý của vợ/chồng của bạn.

Có giải pháp dành cho bạn.

Thẩm phán có thể phân bổ cho bạn một khoản trợ cấp nuôi con hoặc “contribution à l’entretien et l’éducation de l’enfant”, được gọi là “pension alimentaire”. Đây là khoản tiền mà vợ/chồng của bạn sẽ phải trả cho bạn hàng tháng để đóng góp vào các chi phí liên quan đến việc nuôi con.

Bạn cũng có thể nhận được hỗ trợ tài chính của tiểu bang để giúp bạn trả chi phí nuôi nấng và giáo dục con cái.

Tìm hiểu thêm về cách đảm bảo tình hình tài chính tại đây.

Nếu thẩm phán gia đình hay “Juge aux affaires familiales (JAF)”, yêu cầu bạn tham gia vào một buổi gặp mặt được gọi là buổi hòa giải gia đình hoặc “médiation familiale“ có sự tham gia của vợ/chồng cũ của bạn, bạn có thể yêu cầu tham dự cuộc gặp mặt này một mình.

Nếu có hành vi lạm dụng gia đình, “médiation” bị pháp luật nghiêm cấm.

Trong trường hợp ly thân, luật pháp thường yêu cầu cha hoặc mẹ phải duy trì các mối quan hệ cá nhân với con cái.

Tuy nhiên, luật cũng đưa ra các giải pháp trong trường hợp xảy ra lạm dụng gia đình. Thật không may, trên thực tế, việc tước quyền của cha mẹ vẫn còn hiếm ở Pháp, ngay cả trong trường hợp xảy ra lạm dụng gia đình. Bạn sẽ cần chuẩn bị đơn cẩn thận với luật sư của bạn.

Có thể có các giải pháp sau.

• “Juge aux affaires familiales” có thể quyết định cho phép chỉ một mình bạn có quyền của cha mẹ hoặc “autorité parentale”. Quyết định này có thể được sửa đổi.
• Thẩm phán hình sự có thể quyết định tước quyền của cha mẹ hoặc “autorité parentale” như là một hình phạt cho người có hành vi lạm dụng. Quyết định này có thể không được sửa đổi.
• Cha hoặc mẹ còn lại có thể gặp và cho con ở lại qua đêm trong một số điều kiện nhất định. Quyết định này có thể được sửa đổi.
• Quyền thăm và ở lại qua đêm hoặc “droit de visite et d’hébergement” của cha hoặc mẹ đã gây ra hành vi lạm dụng được thực hiện trong một không gian gặp mặt hòa giải và được gọi là “droit de visite médiatisé”.
• Thỏa thuận đón và trả trẻ em sẽ được thực hiện với sự hỗ trợ của một người đáng tin cậy trong khuôn khổ “Mesure d’Accompagnement Protégé”.

Ngay cả khi con của bạn sống với bạn, bạn phải thông báo cho người còn lại về việc thay đổi địa chỉ.

Bạn phải thông báo một tháng trước khi chuyển đi.

Nếu việc chuyển nhà của bạn sẽ thay đổi tần suất người còn lại có thể gặp con cái, bạn sẽ cần phải sửa đổi các thỏa thuận về quyền nuôi con hoặc “modalités d’exercice de l’autorité parentale”. Bạn có thể bắt đầu bằng cách cố gắng thống nhất các thỏa thuận về quyền nuôi con mới với người còn lại.

Nếu bạn đạt được thỏa thuận, bạn nên gửi đơn đăng ký chung được gọi là “requête conjointe” tới “Juge aux affaires familiales” để được chấp nhận.

Trong trường hợp không thống nhất được, bạn có thể gửi đơn đến “Juge aux affaires familiales” thông qua luật sư của bạn để họ có thể đưa ra phán quyết về “modalités d’exercice de l’autorité parentale” mới.

Bạn có thể tìm thêm thông tin về điều này trên trang này.