Uregulowanie kwestii sprawowania pieczy nad dziećmi przez rodziców będących w separacji lub rozwiedzionych

We Francji zgodnie z prawem władza rodzicielska jest automatycznie współdzielona przez oboje rodziców i znana jako „autorité parentale conjointe”.

Oznacza to, że:

• oboje rodzice mają takie same prawa i obowiązki wobec swoich dzieci
• ważne decyzje dotyczące dzieci muszą być podejmowane za obopólną zgodą.

W bardzo rzadkich przypadkach sędzia może podjąć decyzję o odebraniu władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców. Drugi rodzic sprawuje wówczas wyłączną władzę rodzicielską czyli „autorité parentale exclusive”.

Może się to zdarzyć w najbardziej ekstremalnych przypadkach przemocy domowej lub gdy rodzic nie wykazuje absolutnie żadnego zainteresowania dzieckiem, ale nie jest to automatyczne.

W sytuacji „résidence alternée” dzieci spędzają tyle samo czasu w domu każdego rodzica.

Zasady „résidence alternée” mogą się różnić w zależności od rodziny. Na przykład: każdy rodzic ma dzieci w swoim domu co drugi tydzień. Układ taki jest preferowany obecnie przez sędziów we Francji zawsze, gdy jest to możliwe.

W sytuacji „résidence habituelle” dzieci mieszkają tylko w domu jednego z rodziców.

Drugi rodzic może na ogół nadal spotykać się ze swoimi dziećmi i mogą one regularnie lub doraźnie przebywać w jego domu. Przysługuje mu prawo do odwiedzin i pobytów obejmujących nocleg czyli „droit de visite et d’hébergement”.

Najpowszechniejszym rozwiązaniem jest co drugi weekend i połowa ferii szkolnych.

W zależności od ustalonych zasad czas spędzony z drugim rodzicem może zostać ograniczony lub wydłużony. Na przykład:

• może zostać przedłużony do środy i może zostać zwiększona liczba weekendów
• może zostać ograniczony do wakacji, jeśli drugi rodzic mieszka daleko
• może zostać ograniczony do odwiedzin nieobejmujących noclegów.

Jeśli system wymiaru sprawiedliwości uzna, że rodzic stosuje przemoc, sędzia może podjąć decyzję o:

• zawieszeniu jego prawa do odwiedzin i pobytów obejmujących nocleg czyli „droit de visite et d’hébergement”
• organizować ich wizyty w specjalnym miejscu spotkań z udziałem specjalistów takich jak pracownicy socjalni i psychologowie, znane jako odwiedziny z mediacją czyli „visites médiatisées”
• organizować odwiedziny w obecności innej osoby znanej jako strona trzecia czyli „tiers”.

W przypadku separacji lub rozwodu o charakterze polubownym zasady sprawowania pieczy nad dziećmi można ustalić wspólnie. Określa się je „modalités d’exercice de l’autorité parentale”. Należą do nich w szczególności:

• gdzie mieszkają dzieci
• prawo jednego rodzica do odwiedzin i pobytów obejmujących nocleg czyli „droit de visite et d’hébergement” w sytuacji gdy dzieci mają swoje zwyczajowe miejsce pobytu czyli „résidence habituelle” u drugiego rodzica
• ponoszenie wkładu finansowego przeznaczonego na koszty związane z dzieckiem znane jako “contribution à l’entretien et l’éducation des enfants”, lub „pension alimentaire” (świadczenie alimentacyjne).

Zaleca się następnie przesłanie wspólnego wniosku czyli „requête conjointe” do sędziego sądu rodzinnego czyli „Juge aux affaires familiales (JAF)” jako potwierdzenia zawartego porozumienia. Procedura jest zazwyczaj szybka, ponieważ nie obejmuje postępowania sądowego.

Możesz napisać wniosek samodzielnie lub uzyskać pomoc od swojego prawnika.

• „Requête conjointe” ma formę zwykłego listu, który musi zostać podpisany przez Ciebie i drugiego rodzica. Możesz go napisać w oparciu o ten formularz.
• Powinien on zawierać:
  • nazwiska, imiona, zawód, miejsca pobytu, narodowość, daty i miejsca urodzenia rodziców
  • sąd, w którym wniosek jest składany
  • szczegóły „modalités d’exercice de l’autorité parentale” ustalone za obopólną zgodą.
• Musi on zostać złożony osobiście w kancelarii znanej jako „greffe” (urzędnik) sędziego „Juge aux affaires familiales” właściwego dla miejsca pobytu dzieci. Dla znalezienia jego danych kontaktowych możesz skorzystać z tego informatora wpisując swój kod pocztowy i wybierając „tribunal judiciaire”.

Jeśli rodzice nie uzgodnią zasad sprawowania pieczy nad dziećmi czyli „modalités d'exercice de l'autorité parentale”, zasady te będą określone przez sędziego.

• Jeśli jesteś w trakcie postępowania rozwodowego,w ramach tego postępowania sędzia określi zasady sprawowania pieczy nad dziećmi.
• Jeśli znajdujesz się w separacji i nie jesteś w związku małżeńskim lub nie jesteś gotowa do rozpoczęcia postępowania rozwodowego, należy wynająć prawnika i wysłać za jego pośrednictwem wniosek do sędziego rodzinnego czyli „Juge aux affaires familiales” w celu określenia prawa do pieczy nad dziećmi.
• Jeśli jesteś już rozwiedziona i chciałabyś zmienić zasady prawa pieczy nad dzieckiem, należy wysłać nowy wniosek do „Juge aux affaires familiales” za pośrednictwem swojego prawnika.

Przy podejmowaniu decyzji dotyczących wprowadzanych zasad sprawowania pieczy nad dziećmi sędzia weźmie pod uwagę kilka kryteriów.

• Zasady stosowane do chwili orzeczenia. Na przykład jeśli rodzice zdecydują się na zmianę miejsca zamieszkania dzieci co tydzień do chwili wydania orzeczenia, jest bardzo prawdopodobne, że sędzia podtrzyma to porozumienie. Dlatego podczas oczekiwania na postanowienie sędziego zwracaj szczególną uwagę na wprowadzone przez siebie zasady i skonsultuj się ze swoim prawnikiem.
• Jak Twoje dzieci mówią o odczuwaniu sytuacji i swoich zainteresowaniach.
• Odległość między domem każdego rodzica a szkołą.
• Zdolność każdego rodzica do wypełniania swoich zobowiązań i poszanowania praw drugiego rodzica.
• Wynik oceny sytuacji społecznej i rodzinnej dziecka, jeżeli przeprowadził ją biegły.
• Informacje zebrane w toku dochodzeń społecznych.
• Presja fizyczna lub psychiczna lub przemoc wywierane przez jednego rodzica na drugiego.

Istnieją rozwiązania.

Sędzia może przyznać Ci świadczenie alimentacyjne czyli „contribution à l’entretien et l’éducation de l’enfant” powszechnie znane jako „pension alimentaire”. Jest to suma pieniędzy, którą drugi rodzic będzie musiał zapłacić Ci co miesiąc, aby wnieść wkład w pokrycie kosztów związanych z dziećmi.

Możesz również otrzymać państwową pomoc finansową, która pomoże Ci w opłaceniu kosztów utrzymania i edukacji dzieci.

Więcej informacji na temat odzyskania stabilności finansowej znajdziesz tutaj.

Jeśli sędzia rodziny znany jako „Juge aux affaires familiales (JAF)” prosi Cię o udział w spotkaniu znanym jako mediacja rodzinna czyli „médiation familiale” w obecności Twojego byłego partnera, możesz zażądać, aby spotkanie odbyło się tylko z Twoim udziałem.

Jeśli doszło do przemocy domowej, „médiation” jest prawnie zabronione.

W przypadku separacji prawo z zasady wymaga od każdego rodzica utrzymywania osobistych relacji z dziećmi.

Prawo określa jednak rozwiązania w przypadku przemocy domowej. Niestety w praktyce odebranie władzy rodzicielskiej pozostaje we Francji rzadkością, nawet w przypadku przemocy domowej. Konieczne będzie uważne przygotowanie wniosku razem z prawnikiem.

Możliwe są następujące rozwiązania:

• „Juge aux affaires familiales” może podjąć decyzję o przyznaniu Ci wyłącznego wykonywania władzy rodzicielskiej czyli „autorité parentale”. Decyzja ta może zostać później zmieniona.
• Sędzia do spraw karnych może podjąć decyzję o odebraniu sprawcy przemocy w ramach kary jego władzy rodzicielskiej czyli „autorité parentale”. Decyzja ta nie może zostać później zmieniona.
• Drugi rodzic może pod pewnymi warunkami spotykać się ze swoimi dziećmi i być przez nie odwiedzany włącznie z noclegiem. Decyzja ta może zostać później zmieniona.
• Prawo rodzica będącego sprawcą przemocy do odwiedzin i pobytów obejmujących nocleg czyli „droit de visite et d’hébergement” jest wykonywane w specjalnym miejscu spotkań objętym mediacją i jest znane jako „droit de visite médiatisé”.
• Uzgodnienia dotyczące odbioru i odprowadzenia dzieci podejmowane są przy pomocy zaufanej osoby w ramach “Mesure d’Accompagnement Protégé”.

Nawet jeśli Twoje dzieci mieszkają z Tobą, musisz powiadomić drugiego rodzica o zmianie adresu.

Należy zachować miesięczny odstęp czasowy pomiędzy powiadomieniem a przeprowadzką.

Jeśli Twoja przeprowadzka zmieni częstotliwość, z jaką drugi rodzic będzie mógł spotykać się z dziećmi, konieczna będzie zmiana zasad sprawowania pieczy nad dziećmi czyli „modalités d'exercice de l'autorité parentale”. Możesz zacząć od próby uzgodnienia z drugim rodzicem nowych zasad sprawowania pieczy nad dziećmi.

W przypadku osiągnięcia porozumienia zaleca się przesłanie wspólnego wniosku o nazwie „requête conjointe” do „Juge aux affaires familiales” w celu jego zatwierdzenia.

W przypadku braku porozumienia możesz za pośrednictwem swojego prawnika przesłać wniosek do „Juge aux affaires familiales”, aby mógł on na nowo https://www.service-public.fr/particuliers/vosdroits/R15764 uregulować „modalités d'exercice de l'autorité parentale”.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na tej stronie.